Kerk en inventaris

kerk en inventaris

Wie door het hek aan de Voorstraat het pad naar deze kerk heeft betreden heeft wellicht verwacht een schuilkerk binnen te gaan. Dit is niet het geval. Op deze plek, iets verder naar achter, stond vroeger een schuilkerk. Op het huidige pad stond een huis, dat ooit pastorie was. Aan de linkerzijde van het pad op de huidige pastorie is een gevelsteen ingemetseld. Hij is gedateerd op 1660 en stelt een postiljon voor. De gevelsteen is afkomstig van een huis aan de Wijngaardstraat dat toegang verleende tot de schuilkerk.

De voorgevel in de winter en in het voorjaar.

Het kerkinterieur

Toen het geheel bouwvallig werd is in 1842 de oude kerk afgebroken en daarvoor in de plaats de huidige kerk van 1842/43 in neoclassitische stijl opgetrokken door stadsarchitect G. N. Itz. De schuilkerkenperiode was voorbij: de kerk mocht zichtbaar zijn vanaf de straat. Om praktische redenen staat de kerk toch nog een eind vanaf de straat: dan hoefde men immers maar één huis af te breken wat het huidige pad heeft opgeleverd (zie afbeelding boven). Naast de kerk werd een ‘klokkentoren’ geplaatst; eigenlijk meer een aanbouw met daarop een klokkenstoel.

Interieur en exterieur van de kerk zijn sindsdien in goede staat bewaard gebleven. Uniek is de aanwezigheid van het tuintje aan het pad naar de kerk: het is de enige voortuin in de Dordtse Voorstraat.

Het interieur

De stijl van de tegenwoordige kerk zou men neoclassicistisch kunnen noemen. De voorgevel van de kerk wordt gesierd met een timpaan waarin een Lam Gods met een kruisbanier, rustend op het boek met de 7 zegels (Openb. 5,1). Boven het altaar bevindt zich in een driehoek (beeld van de Drie-eenheid) het ‘alziend oog’ van God, omgegeven door een stralenkrans (God als ‘Zonne der gerechtigheid’) en een viertal engelenkopjes. Met hieronder de tekst ‘Hic habitabo’, vertaald ‘Hier zal ik wonen’. Het stucgewelf is uit de tijd van de bouw en vervaardigd door Jan Tavecchio.

Het altaar uit 1843, gemaakt door L. van der Steen, bevat relieken van o.a. vaderlandse heiligen St. Willibrord en de martelaren van Gorcum. Op het altaar staat een houten tabernakel (sacramentshuis), gedateerd 1760, omgegeven door engelen die ‘geloof, hoop en liefde’ verbeelden. Op de deur van het tabernakel is in bas-reliëf het verhaal van de ‘Emmaüsgangers’ uitgesneden.

De pendantbeelden Maria met kind en Jozef
Aan weerszijden boven het altaar staan twee heiligenbeelden. Links Maria met het kind Jezus, beiden gekroond. Rechts Jozef met lelietak (beeld van de zuiverheid). Beide beelden zijn 17e eeuws en vermoedelijk afkomstig uit het Antwerpse atelier van Artus Quellijn.

De preekstoel is van 1747 en heeft op de kuip twee bisschoppen in reliëf. De engelen opzij en de vrouwenfiguur onder (zie afbeelding) verbeelden ook hier ‘geloof, hoop en liefde’. De duif is beeld van de ‘hemelvogel’ en symboliseert de H. Geest.

Links: de eikenhouten preekstoel. Rechts: de beschilderde eikenhouten tabernakel

Het middenpaneel van de communiebank met uitbeelding van het laatste avondmaal
 
De communiebank dateert uit 1742. De gebeeldhouwde panelen laten van links naar rechts het volgende zien: het aanbieden door Melchizedek van brood en wijn aan de aartsvader Abraham; het laatste Avondmaal; en de maaltijd welke de Israëlieten hielden op de vooravond van de Uittocht uit Egypte.
Op het altaar staat een zeer gedetailleerd gebeeldhouwde tabernakel. Gemaakt van eikenhout en beschilderd in wit, bladgoud, bladzilver en scharlakenrood.

Het orgel

Doopvont en het orgelfront, dateren uit 1843. Het orgel, gebouwd door de Rotterdamse orgelbouwers Kam en van der Meulen, is in 1844 ingewijd. In 1912 is het instrument aanzienlijk gewijzigd door de firma J.J. Bijlaardt uit Dordrecht. In 1937 is het orgel, zonder front, verkocht aan de Hervormde Gemeente van Gieterveen, doch vijftig jaar later teruggekocht. Daarna is het orgel gerestaureerd, uitgebreid en herplaatst door de Fa. van Eeken en van Buuren in 1989.

Meer informatie over het orgel:

www.orgelsite.nl

www.orgelsindrenthe.nl